Ustawa zasadnicza kształtująca charakter i formę państwowości polskiej musi spełniać dwa podstawowe warunki:

- pierwszy, odnoszący się do sposobu jej stanowienia, polegający na wymaganiu reprezentacji zdecydowanej większości narodu w konstytuancie, czemu w oczywisty sposób nie odpowiada obecny Sejm;

- drugi, odnoszący się do konieczności zachowania ciągłości prawnej i historycznej Państwa Polskiego.

Konstytucja XXI wieku nie może być tworem oderwanym od całej naszej przeszłości, lecz musi nawiązywać zarówno do najwspanialszych osiągnięć polskiej historii, jak i wynikać z głęboko pojętego ducha narodu.

Dlatego bardzo ważnym zapisem Konstytucji jest intencja – jej przyświecająca – zawarta najczęściej w preambule. Wzorem takiego dokumentu może być preambuła do Konstytucji marcowej, napisana przez księdza Lutosławskiego.

Tworzeniu Konstytucji musi towarzyszyć poczucie narodowej odpowiedzialności i nie może ona służyć doraźnym celom politycznym tych czy innych ugrupowań. Nie ustrzegła się tego, niestety, również Konstytucja marcowa, w której prerogatywy prezydenta były określane w obawie przed prezydenturą Piłsudskiego. Konstytucja kwietniowa, w której dominował interes państwa – budowana była pod silną prezydenturę następcy Komendanta, jakim miał być Sławek. Niezależnie jednak od intencji, kluczowa rola przypadła tej Konstytucji w okresie wojny, kiedy to – dzięki artykułowi 13 – można było zachować ciągłość państwa i utrzymać ją przez pół wieku.

Jakim szczególnym wyzwaniom, które przynosi wiek XXI, powinna odpowiadać współczesna Konstytucja?

Po pierwsze, powinna stworzyć warunki ochrony tych podstawowych wartości, decydujących o życiu narodu, które były dotkliwie narażone w ciągu ostatniego półwiecza. Będzie to zarazem ochrona życia narodu, stworzenie warunków dla godziwej egzystencji ludzkiej, ochrona moralności chrześcijańskiej i tradycji narodowej, przygotowanie do życia w społeczeństwie i gotowości poświęcenia dla ojczystej sprawy.

Po drugie, powinna dać podstawę dla organizacji nowoczesnego, demokratycznego i praworządnego aparatu władzy państwowej. Wymagane jest szczególnie zapewnienie autonomiczności wszystkich rodzajów władzy państwowej i jego roli jako arbitra. Niezależnie od zakresu kompetencji prezydenta – nie może być obniżany jego autorytet przez wplątywanie go w polityczne przetargi.

Podstawową siłę państwa stanowią niezależne organizacje jego obywateli. Stąd zapewnienie warunków dla rozwoju i działania wszelkich związków samorządowych, w tym szczególnie samorządu terytorialnego – i nadanie im uprawnień władzy publicznej – stanowi to zasadniczy wymóg ustrojowy.

Jesteśmy świadkami procesu integracji kulturowej Europy, niestety, nie zawsze pod najlepszymi auspicjami – dotyczy to głównie kultury, właściwie subkultury masowej, która przejawia się w odrzuceniu tradycyjnych wartości kultury chrześcijańskiej na rzecz bezmyślnego używania. Przeciwdziałać temu zjawisku można przez wzmożenie ochrony dóbr polskiej kultury i właściwą edukację.

Polska, która przez niemal trzy ostatnie wieki swojej historii pozbawiona była suwerenności państwowej, musi ze szczególną troską strzec swej niezawisłości. Problem ten staje się aktualny w świetle nieuchronnej integracji europejskiej. Niewątpliwie proces jednoczenia Europy przynosi – jako konsekwencję – dostosowanie prawa wewnętrznego do zasad przyjętych wspólnie przez wszystkich członków Wspólnoty. Nie może on naruszać obowiązku negacji ze wszystkimi członkami Wspólnoty przy równoczesnym zakazie z góry zgody na percepcję, a nawet dominację prawa zewnętrznego.

Tryb postępowania w przypadku konieczności zastosowania przepisów ogólnoeuropejskich musi być dokładnie określony – tym bardziej, że nie możemy w chwili obecnej przesądzić, w jakim kierunku potoczą się losy zjednoczonej Europy.